معماری باروک در اواخر قرن شانزدهم الی هفدهم در ایتالیا سرچشمه گرفت. این سبک معماری تا قرن 18 در مناطقی مانند آلمان و آمریکای جنوبی مستعمره توسعه یافت و به بقیه اروپا و در نهایت ایالات متحده گسترش یافت. سبک طراحی نما باروک با خصوصیتهای ظاهری همچون دیوارهای پرزرق و برق که بیشتر با رنگهای روشن و استفاده از دکورهای مجلل و باشکوه در نمای بیرونی این نما واقعا بی نظیر است. بطور کلی این سبک از نما را میتوان بعنوان یکی از مدلهای نمایشی معماری در زمان رنسانس محسوب کرد. شاید برای شما هم جالب باشد که در همان ابتدا نام باروک برای بسیاری از مردم، نام آن باری منفی داشت و از طرف منتقدان یک سبک افراطی و تجملاتی بیش از حد بوده است. اما نام باروک در لغت به معنی مروارید نامنظم است که در این سبک از رنگهای پرشور، نورپردازیهای خاص و طراحی خاص معماری استفاده شده است. ساختمانهای با این معماری چه از نظر بصری و چه از نظر فنی، مردم را به سطح بالاتری میبرند و هدفشان این است که بیننده را با قلمرویی خارق العاده آشنا کنند که مناظر بهشت را تداعی می کند.
سبک طراحی نما باروک یکی از جالبترین نماهای تاریخی دنیا بحساب میآید پس با ما همراه باشید تا ویژگیهای اصلی را بیان کنیم.
خصوصیات سبک باروک
تمامی نماها بطور کلی دارای ویژگیهای منحصر به فرد خود هستند. که این ویژگیها نمایان مشخص بودن نوع سبک ساختمان و مشخص کردن اینکه طراحی نمای ساختمان مربوط به چه دورهای است. سبک طراحی نما باروک دارای با ویژگیهای ساخته شدهاند، که معمولا ساختار آنان از یک برج در مرکز، ایوان، گنبد و برجسته کاری تشکیل شده است. یکی از خصوصیت اصلی این نما، دارا بودن طراحیهای پرشور و نقشههای پیچیده هستش که حس جنبش و پویایی را در بیننده ایجاد میکند. . با این حال سبک باروک دارای ویژگیهای ظاهری چشمگیری است که معمولا این سبک دارای یک برج مرکزی گنبد، ایوان و از انواع طراحی ساختمان های مختلف بکاربرده شده است. یک نکته دیگر که میتوان بعنوان تفاوت آن با معماری رنسانس دانست اینکه در رنسانس بیشتر ترجیح داده شده که از سطوح صاف و طراحهای خاص بکاربرده شود اما در سبک باروک به روش دیگری دیده میشود و تکرار رنگها و برهم زدگی طرحهای کلاسیک نمونه از خصوصیت آن بحساب میآید. بیشتر معماران باروک نماهای ساختمان را بصورت آزادانه طراحی کردهاند که در نهایت بتوانند یک ظاهر سه بعدی را مهیا سازند و عملا چشم را فریب دهند. البته اجرای این سبک برای افرادی که میخواهند هنگام بازسازی خانه های کوچک خود از استفاد کنند، شاید زیاد کاربردی نباشد. با این حال بعضی از نماهای ساختمانها از یک سبک متقارن و مختلفت استفاده میکنند که این مورد برای سبک طراحی نما باروک به صورت یک مجموعه به هم پیوسته و درهم طراحی میشود. انحنانی موجود در ساختمان ها در این سبک روش خوبی بود که تاثیر مقابل نور و سایه ی آن بر روی نما تقویت شود.
بهشت رنگها در نمای باروک
اغلب معماریهای تاریخی و قدیمی از سنگها و عناصیر کسل کننده استفاده میکردند که این موارد در نمای باروک صدق نمیکند. با این حال رنگها و نقاشیهای جذاب یکی از مؤثرترین ساختارهای این نما بحساب میآید. اگر هنرمندان در زمان رنسانس نقاشیهای سقفی را برای مردم خود شروع کردند، قطعا باروک آن را به سطح دیگری برد. به این معنی است که در دوران رنسانس، این یک ویژگی اختیاری بود ولی برای جنبش باروک، به یک استاندارد تبدیل شد. هرچند شاید نماهای رنگی برای طراحی باغ ویلا یک جذابیت خاصی را ایجاد کنند و ترکیب رنگ نمای آن با طبیعت میتواند جذاب باشد. هرچند استفاده از این روش در هنگام بازسازی و دکوراسیون داخلی میتوان نمای خانه شما تغییر دهد و البته باید با متخصصان درباره نوع قیمت طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی منزل و اینکه سبک باروک برای دکوراسیون شما همخوانی دارد یا نه، مشورت بگیرید.
جایگاه سبک باروک در معماری امروزی
همانطور که قبلا اشاره کردیم سبک طراحی نما باروک در زمان رنسانس و حتی قبل از آن بیشتر برای کلیساها و مکانهای که عبادتگاه مورد استفاده قرار میگرفت که هدف از اجرای این سبک برای عبادتگاهها در واقع برای جلب توجه افراد و همچنین نمایش دادن ابهت و عظمت این مکانها بوده است. به طور کلی بیشتر هدف معماران آن زمان در اجرای سبک باروک که یکی از ویژگیهای مهم آن استفاده از طرحهای مختلف، تزئینات، ستونهای بلند و نقشهای طلایی بوده است، عظمت و ابهت عبادتگاهها را در اذهان مردم تداعی کرده و از برای یک نوع تبلیغ تلویحی استفاده کنند. اما در حال حاضر از سبک در معماری به تنهای جوابگوی معماران و نیاز مردم نبوده است. با این حال از باروک، بعضی وقتها برای زیبا جلوه دادن سازهها از این سبک با دیگر سبکها ترکیب کرده که در نهایت هم با سلیقه امروزی مردم مطابقت داشته باشد و از طرفی تعادل آن حفظ گردد. تلفیق دادن این باروک با سبکهای دیگر میتواند تبدیل به یک شاهکار چشم نواز و خاص شود که توجه بسیاری از افراد به جود جلب کند که در نهایت مدرن بودن و در همان حال نمای تاریخی نشانگر اوج زیبای یک ساختمان خواهد بود.
ساختمان معروف باروک
همانطورکه میدانید، کلیساها یکی از باشکوهترین نمونههای معماری باروک در سراسر دنیا بخصوص در ایتالیا هستند. هرچند ساختمانهای باروک ابتدا در رم پدیدار شدند و در سراسر جهان نیز یافت میشوند. امروزه بسیاری از معروفترین سازههای باروک که هنوز در سراسر اروپا پابرجا هستند، جزو پربازدیدترین سازه های این قاره بحساب میآیند. معماری باروک پس از نهضت رنسانس پدیدار شد و به دلیل جزئیات نفیس، هندسههای پیچیده، رنگهای روشن و عظمت الهام بخش شناخته شده است. با این حال در اینجا میخواهیم چند نمونه از ساختمانهای معروف باروک را معرفی کنیم:
1- کاخ ورسای
2- کلیسای جامع سنت پل
3- تسوینگر
4- کلیسای سنت پیتر