شومینه یا هیمه سوز با ساختاری معماری درون دیوار برای نگه داشتن آتش و سیستم گرمایشی است. در پیدایش کارایی اصلی شومینه، گرمادهی و حتی در موارد محلی مخصوص پخت و پز بود که در این مورد به اصطلاح آتش در آتشدان قرار می‌گرفت و بوسیله یک دودکش گازها و ذرات ناشی از سوخت هیزم به بیرون هدایت می‌گردید. البته به مرور زمان و با تغییر سلیقه و پیشرفت معماری داخلی و دکوراسیون داخلی کارایی شومینه ها کمتر و به زیبایی آن به عنوان یک آیتم لوکس در طراحی داخلی منزل توجه بیشتری گردید. به عنوان مثال در طراحی داخلی منازل محل قرارگیری شومینه در یک پلان و همچنین پوشش دیوارهای مجاور و پوشاننده آن و نیز دکور کنسول بوجود آمده در اثر ساخت آن همگی نقش کلیدی در طراحی و ساخت یک شومینه خواهند داشت.
در ادامه انواع شومینه و تقسیم بندی‌های متفاوت آن براساس نوع سوخت، شکل ظاهری، روش نصب و طراحی داخلی توضیحاتی ارائه گردیده است. نقش شومینه در طراحی داخلی منازل، عامل مهمی است که به اندازه عنصر گرم کنندگی محیط در انتخاب انواع شومینه باید درنظر گرفته شود.
نقش شومینه های داخل ساختمان بیش از گرم کردن محیط؛ زیبایی و تاثیرگذاری آن در دکوراسیون داخلی است. انواع متفاوتی از شومینه وجود دارد اما به طور کلی شومینه ها براساس سوخت و متریال، ظاهر و شکل، روش نصب و سبک؛ تقسیم بندی می شوند. همچنین با توجه به تمام این عوامل، یکی از انواع شومینه ها با توجه مصالحی که از خارج آن را پوشش می‌دهد و چیدمان آنها در معماری داخلی، از طبقه بندی مدرن، معاصر و یا کلاسیک انتخاب می شود.
شومینه ها را می توان به دو حالت دسته بندی کرد:
- تکنولوژی، کارایی و سیستم حرارتی آن مانند شومینه های چوبی (استفاده از هیزم)، شومینه های گازی، شومینه های با سوخت ژلاتین و…
- محل قرارگیری و به نوعی اصول طراحی داخلی شومینه مثل شومینه های دیواری، شومینه های وسط، شومینه های معلق و …
در این مقاله قصد داریم شما را با انواع شومینه از نظر سیستم حرارتی و سوخت آشنا کنیم.
انواع شومینه از نظر سوخت
شومینه ها؛ عنصر دکوراتیو گرم کننده فضا از نظر سوخت به انواع زیر تقسیم می‌شوند که در ادامه توضیحات هر کدام به اختصار آورده شده است:
- شومینه هیزمی
- شومینه برقی
- شومینه الکلی
- شومینه ژل سوز
- شومینه گازی
شومینه هیزمی (شومینه چوبی)
یکی از قدیمی‌ترین انواع شومینه ها، شومینه هیزمی یا همان شومینه چوبی است که در آن از سوزاندن چوب برای تولید حرارت و ایجاد گرما استفاده می‌شود. گرمای ایجاد شده این نوع از شومینه ها تا حدودی قابل کنترل نیست و مانند دیگر سوخت‌ها برای کم یا زیاد کردن شعله و گرمای آن تنها می‌توان هیزم را کم یا زیاد کرد. بزرگترین مشکل در طراحی داخلی شومینه های هیزمی، هزینه تعمیر و نگهداری بالای آن است همچنین این شومینه ها باعث ایجاد دوده در فضا می‌شوند و نیاز به تمیز کردن مداوم فضای اطراف دارند. با این وجود، شومینه های چوبی به دلیل ایجاد فضایی دلپذیر و آرامش بخش جزء محبوبترین انواع شومینه ها در اجرای پرژه های معماری داخلی منازل مسکونی است.
رستادیزاین در بازسازی خانه های کوچک ، به ارائه ، قیمت طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی منزل ، بازسازی و دکوراسیون داخلی و طراحی باغ ویلا بسیار به صرفه اقدام کرده و با مهندسین متخصص می توانند به شما در ارائه انواع طراحی ساختمان کمک نمایند.
شومینه برقی
شومینه های برقی یا الکتریکی به سرعت در حال تبدیل شدن به محبوبترین شومینه ها از نظر نوع سوخت در طراحی داخلی ساختمان‌ها می‌باشند. شومینه الکتریکی توسط برق و با گرم کردن فنرهای داخلی حرارت تولید می‌کند. شعله ایجاد شده در این شومینه ها ساختگی است ولی این شعله ساختگی مانند یک شعله واقعی بنظر می‌رسد و احساسی مشابه با آن ایجاد می‌کند.
دما و حرارت شومینه های برقی قابل تنظیم هستند، به طوریکه اگر دمای محیط بالا رود و گرمای فضا بیش از حد مورد نیاز باشد با خاموش کردن و یا کنترل میزان حرارت می‌توان دمای محیط را متعادل کرد درحالیکه شعله ساختگی شومینه همچنان باقی می‌ماند. همچنین بیشتر شومینه های برقی دارای یک کنترل از راه دور برای روشن و خاموش کردن و یا کنترل حرارت هستند.
شومینه های برقی مقرون به صرفه ترین گزینه در میان انواع شومینه ها در معماری داخلی هستند. نصب این شومینه ها نسبتا آسان است و یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از شومینه های الکتریکی در دکوراسیون و طراحی داخلی این است که برخلاف شومینه های چوبی و گازی نیازی به تعمیر و نگهداری معمول مانند بریدن چوب، تمیز کردن دودکش یا بازرسی خط گاز ندارند.
شومینه‌های الکتریکی گرمای مطبوعی دارند اما ایرادی که دارند مصرف زیاد الکتریسیته و درنتیجه هزینه‌های بالا برای قبض برق خواهد بود و از سوی دیگر شما شعله‌های زیبا و طبیعی آتش را نمی‌بینید.
شومینه الکل سوز
شومینه هایی که از سوزاندن اتانول استفاده می‌کنند به دلیل عدم نیاز به هواکش هنگام طراحی داخلی ساختمان، نصب بسیار آسانی دارند. تنوع زیاد شومینه های اتانولی باعث شده است که با هر دکور و بودجه‌ای طراحی شوند. شومینه الکلی تمیز و بی بو بوده و هیچ گونه دوده‌ای ایجاد نمی‌کند. این شومینه ها قطعا گرمایی مانند نمونه‌های مشابه گاز سوز و یا هیزمی فراهم نمی‌کنند اما با محیط زیست سازگارتر هستند.
برخی از این نوع شومینه‌ها به‌صورت پرتابل هستند؛ یعنی هنگام طراحی داخلی منازل امکان جابه‌جایی دارند و نیازی به نصب در جایی ثابت ندارند.
شومینه ژل سوز
شومینه های ژل سوز بسیار کمتر از شومینه های برقی و یا گازسوز رایج هستند اما از مزایایی نیز برخوردار هستند. اولین مزیت این نوع از شومینه ها سهولت نصب آنها هنگام طراحی و معماری داخلی است. تمام نیاز یک شومینه ژل سوز، پر شدن آن با سوخت ژل است. در واقع هیچ نیازی به هواکش، خطوط لوله‌ها یا سیم‌های برق نیست. این شومینه ها به اندازه کافی قوی و به راحتی قابل نصب بر روی دیوار هستند. در شومینه های ژل سوز، شعله آن واقعی است و از طرف دیگر ترکیب نوع سوخت و شعله موجب خروج گرمای کمتری می‌شود. در واقع نمی‌توان به عنوان منبع اصلی حرارت به سوخت ژلی تکیه کرد. همچنین قوطی‌های سوخت ژلی مورد نیاز برای استفاده در شومینه ژل سوز می‌تواند گران باشد.
شومینه گازی
یکی از انواع شومینه ها که ممکن است هنگام استفاده احساسی مشابه با شومینه چوبی ندهد؛ شومینه گازسوز است هرچند برخی طراحان معماری داخلی با طراحی مخزن هیزم دکوری سعی در دادن حس قدیمی آن به افراد بوده‌اند. مزیت اصلی این نوع از شومینه ها این است که دوده ایجاد نمی‌کنند ولی حرارت بیشتری دارند. گرما و حرارت ایجاد شده توسط شومینه گازی با کم یا زیاد کردن مقدار گاز قابل کنترل و هزینه گاز مصرفی نسبت به دیگر انرژی‌ها کمتر و اقتصادی‌تر است. همچنین ساخت و نصب راحت در طراحی داخلی، می‌تواند شومینه گازی را جایگزین شگفت انگیزی برای شومینه های سنتی چوب سوز قرار دهد. آنچه باید هنگام استفاده از شومینه های گازی در نظر گرفته شود این است که در بیشتر موارد سوخت گاز شفاف است اما هنوز هم خطر انتشار آلاینده‌ها وجود دارد.