یکی از مهم ترین اصول طراحی پلان مسکونی توجه به رابطه میان فضاهای مختلف است. شناخت فضاها اهمیت زیادی دارد و به شما کمک می کند تا بتوانید طراحی پلان را به زیباترین شکل ممکن انجام دهید. در این مطلب قصد داریم علاوه بر پرداختن به اصول طراحی پلان مسکونی، به سایر تعاریف مهم در این زمینه نیز اشاره کنیم.
عرصه چیست ؟
بهتر است قبل از آنکه اصول طراحی پلان مسکونی را مورد بررسی قرار دهیم به چند تعریف مهم در این زمینه اشاره کنیم. منظور از عرصه، تعدادی فضا با عملکردهای سازگار می باشد که به یکدیگر وابسته هستند. عرصه در بخش مشخصی از پلان مسکونی، طراحی و مکان یابی می شود. قبل از آنکه طراحی انجام شود تا معیارهای صحیحی برای این کار تعیین شود. در غیر این صورت فضاها از هماهنگی و سازگاری مناسبی با یکدیگر برخوردار نخواهند بود. معمولا طراحی عرصه بر اساس الگوهای فرهنگی، اعتقادی و اقلیمی انجام می شود و اصول طراحی پلان مسکونی بر اساس الگوی زیستی آن منطقه انجام خواهد شد.
اگر فضاهای نامرتبط در نزدیکی یکدیگر طراحی شود باعث اختلال در عملکرد آن ها خواهد شد. به طور مثال در فرهنگ و معماری ایرانی، هیچگاه درب توالت رو به پذیرایی باز نمی شود. زیرا این امر باعث عدم رضایت ساکنین خواهد شد. یکی دیگر از اصول طراحی پلان میزان عمومی یا خصوصی بودن هر کدام از فضاها می باشد. در طراحی پلان مسکونی، 5 عرصه در نظر گرفته می شود که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم. اگر قصد تغییر ساختار منزل خود را دارید توصیه می کنیم طراحی آن را به شرکت های معماری بسپارید. اغلب شرکت های معماری در زمینه بازسازی و دکوراسیون داخلی، طراحی باغ ویلا، بازسازی خانه های کوچک و ویلایی و .. نیز فعالیت می کنند. شما می توانید قبل از هر اقدام، قیمت طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی منزل را از شرکت استعلام بگیرید.
عرصه زندگی خانوادگی
منظور از عرصه زندگی خانوادگی، نشیمن خانوادگی است که آشپزخانه و غذاخوری در این بخش قرار می گیرند. طراحی این عرصه باید در یک فضای آرام و خودمانی باشد. از آنجایی که اعضای خانواده مدت زمان زیادی از شبانه روز را در این قسمت از خانه سپری می کنند باید بهترین موقعیت را به آن تخصیص دهید. از اصول طراحی پلان مسکونی این است که عرصه نشمین خانوادگی با فضاهای باز مانند ورودی و بالکن در ارتباط باشد.
عرصه زندگی خصوصی
عرصه زندگی خصوصی آرام ترین و شخصی ترین بخش در هر خانه محسوب می شود که باید به طور مستقل از پذیرایی طراحی شود. اما ارتباط آن با پذیرایی قطع نشود. در واقع ارتباط میان این دو فضا باید به نحوی باشد که فعالیت های عمومی باعث سلب آرامش از عرصه زندگی خصوصی نشود. این عرصه می تواند شامل اتاق خواب والدین، اتاق مطالعه و … باشد. بهترین مکان برای طراحی این عرصه، آرام ترین و بی صداترین جای خانه می باشد. لازم به ذکر است که این فضا باید به سرویس بهداشتی دسترسی داشته باشد.
عرصه پذیرایی
از اصول طراحی پلان مسکونی این است که بخشی را برای پذیرایی از مهمان در نظر بگیریم. معمولا در پلان های مسکونی با متراژ کم، پذیرایی و نشیمن را یکی می کنند تا یک فضای بزرگ تر و منعطف تر در اختیار داشته باشیم. توصیه می کنیم این فضا در مجاورت غذا خوری و ورودی خانه باشد تا از تهویه و نور مناسب بهره مند شود.
عرصه خدمات و پشتیبانی
منظور از عرصه خدمات و پشتیبانی شامل انباری، موتور خانه، رختشوی خانه، پارکینگ و … می باشد که به سیستم های الکتریکی و مکانیکی وابسته است.
عرصه فضای باز و نیمه باز
قطعا طراحی پلان مسکونی با محوطه و حیاط تکمیل می شود. یک معمار و طراح کاربلد از همان ابتدای طراحی، باید توجه ویژه ای به فضاهای باز و نیمه باز داشته باشد. رابطه ای که میان این دو فضا وجود دارد بر عملکرد و کیفیت آن ها تاثیرگذار است. اکنون که با 5 عرصه مهم در طراحی پلان مسکونی آشنا شدیم نوبت به این می رسد که اصول آن را تعریف کنیم.
اصول طراحی پلان مسکونی
مکان یابی و جانمایی آسانسور و راه پله ها
در مکان یابی آسانسور و راه پله باید پارامترهایی از جمله شکل و عرض زمین، تعداد پارکینگ مورد نیاز، تعداد واحد در هر طبقه و … را مد نظر داشته باشیم. به طور معمول بهترین موقیعت برای مکان یابی آسانسور راه پله، در وسط پلان است. اما اگر بخواهید پارکینگ را در پلان جای دهید باید آن مکان یابی آسانسور و راه پله را به گوشه ساختمان منتقل کنید. در این مرحله باید به اصول مهم در طراحی نمای خارجی ساختمان نیز توجه کنید.
تقسیم بندی فضاهای خصوصی و عمومی
بعد از آنکه آسانسور و راه پله در مکان مناسب تعیین شدند باید میان فضاهای خصوصی و عمومی مرزبندی انجام شود. این کار به عنوان لکه گذاری پلان شاخته می شود. لکه گذاری پلان در خانه های بزرگ مقداری دشوار است اما در آپارتمان های مسکونی که معمولا متراژ کمی دارند بسیار راحت می باشد. فقط کافیست یک سمت باکس پله به فضاهای خصوصی و سمت دیگر به فضاهای عمومی تعلق پیدا کند.
جانمایی و مکان یابی آشپزخانه و ورودی ساختمان
قطعا از اصول طراحی پلان مسکونی که بر کیفیت آن تاثیر بسزایی دارد جانمایی آشپزخانه و ورودی ساختمان است. آشپزخانه باید از نور کافی برخوردار باشد و تهویه آن نیز در بهترین حالت بگیرد. بهتر است که آشپزخانه نزدیک به درب ورودی پلان باشد و ارتباط نزدیکی با پذیرایی و نشمین داشته باشد. توصیه می کنیم طراحی را به شیوه ای انجام دهید که سینک و گاز از بخش پذیرایی قابل مشاهده نباشد.
ستون گذاری بر اساس موقعیت قرارگیری ماشین ها
ستون گذاری یکی از کارهای نه چندان دشوار در طراحی پلان مسکونی می باشد. ابتدا باید به پارکینگ برویم و با توجه به موقعیت قرارگیری ماشین ها و تعداد آن ها، ستون گذاری را انجام دهیم. در برخی از مواقع لازم است در این مرحله تغییرات کوچکی در پلان بدهیم.
انجام اصلاحات
پس از آنکه با اصول طراحی پلان مسکونی آشنا شدیم نوبت به این می رسد که به سراغ اصلاحات و ریزه کاری ها برویم. طراح در این بخش می تواند صرفا تغییرات جزئی را اعمال کند و نباید به فکر تغییرات اساسی باشد. زیرا شکل کلی پلان درآمده و باید ساخت پروژه بر اساس آن آغاز شود.